De familiehypotheek: wat is dat?

(leestijd: ca. 4 minuten)

Kun jij geen hypotheek afsluiten, bijvoorbeeld door de hoge huizenprijzen, of omdat je een studieschuld hebt? Dan kan een familiehypotheek jou misschien wel uitkomst bieden. In deze blog vertel ik er wat meer over.

De naam zegt het eigenlijk al: je familie speelt voor bank en leent geld aan jou. Naast familie kan dit natuurlijk ook een vriend, kennis, buurman of melkboer zijn. Je leent bijvoorbeeld geld bij je ouders om een woning te kopen. Er is dan sprake van een familiehypotheek.

Om uit te leggen waarom je bij je familie misschien meer mogelijkheden hebt dan bij een bank, eerst nog even wat algemene hypotheekregels: tegenwoordig krijg je nooit meer hypotheek dan de waarde van je huis. Koop je een huis van 2 ton? Dan geeft de bank je een hypotheek van maximaal 2 ton. Natuurlijk wordt er daarbij ook gekeken naar je inkomen. Kun jij met je salaris die 2 ton wel lenen? Mocht je echter 180.000 euro kunnen lenen, dan geeft de bank je dit lagere bedrag.

Bij een familiehypotheek mag er worden afgeweken van deze hypotheekregels. Koop jij dat huis van 2 ton? Dan mogen je ouders je gerust 210.000 euro lenen. Dit kun je bijvoorbeeld gebruiken om de kosten koper ook te kunnen betalen, of om te kunnen verbouwen. Ondanks dat je de lening volgens de hypothecaire inkomensregels misschien niet zou kunnen dragen; je ouders mogen het toch aan jou verstrekken. 

Zij nemen dan natuurlijk wel een risico; hoe hoger de hypotheek ten opzichte van de woningwaarde, des te groter de kans op een restschuld bij verkoop. Daarnaast lopen zij ook een groter risico dat zij hun uitgeleende geld niet terug krijgen, als jij door arbeidsongeschiktheid of werkloosheid een lager inkomen ontvangt, en je ouders daardoor niet meer terug kunt betalen.

Over niet meer terugbetalen gesproken: bij een familiehypotheek is het heel verstandig om hierover goede afspraken te maken, en deze vast te leggen, bij voorkeur via een notaris. Welke rente spreek je bijvoorbeeld af? En hoe en wanneer ga je je lening aflossen; wanneer willen je ouders het geld weer terug krijgen? 

Ik heb het (helaas) vaak genoeg gezien dat ouders het volle vertrouwen in hun kind hebben als het om terugbetalen gaat. Ze maken geen afspraken over de lening. Vervolgens ontstaat er ruzie binnen de familie en het kind stopt met betalen. Ga je dan een deurwaarder naar je kind sturen?

Bij een familiehypotheek heeft het kind ook recht op hypotheekrenteaftrek: belastingteruggave. Daarvoor dien je de lening door te geven aan de Belastingdienst. Daarnaast moet je je geleende geld in uiterlijk 30 jaar hebben terugbetaald, en er moet daarbij sprake zijn van een annuïtaire of lineaire aflossing. Ook dient de rente marktconform te zijn. De rente die jij met je ouders afspreekt, moet overeenkomen met de hypotheekrentes die nu door banken worden aangeboden. Je mag daarbij wel iets afwijken, met een maximum van 25 procent.

Naast bovenstaande voordelen voor het kind (meer kunnen lenen dan bij een bank), kan een familiebank ook voor ouders voordelen hebben. Zo krijg je als ouders zijnde wat meer rente over je uitgeleende geld, dan wanneer je dit op je spaarrekening laat staan. 

Je zou een familiehypotheek ook kunnen combineren met een schenking. Je mag je kind, als hij of zij nog geen 40 jaar jong is, maximaal een ton (afgerond) schenken voor de aankoop of verbouwing van een eigen woning. Zo zou je je kind bijvoorbeeld 250.000 euro kunnen lenen, waarbij je vervolgens afspreekt dat je kroost hiervan 150.000 euro terug betaalt. Leg ook zo’n schenking natuurlijk goed vast!

En zoals ik vaker heb gezegd: schakel bij een familiehypotheek gerust een hypotheekadviseur in, ook al ga je dus niet bij een bank lenen. Een adviseur kan je wijzen op allerlei voor- en nadelen van de familiehypotheek.