Gastblog van Nicole van Roekel van Finance Freaks
Als je ook maar een beetje op de hoogte bent van het nieuws, dan kan het bijna niet anders dat je hebt gehoord dat de spaarrente stijgt. En ook de hypotheekrente stijgt mee. Maar hoe kan dat nu? Waarom stijgt de hypotheekrente? En wat betekent dat voor jou als je starter op de woningmarkt bent, je volgende huis gaat kopen of voorlopig gewoon lekker in je koophuis blijft zitten? Ik vertel het je in dit artikel.
Waarom stijgt de hypotheekrente?
Het laatste jaar hebben we in Nederland en de rest van Europa te maken gehad met extreme inflatie. De Europese Centrale Bank (ECB) probeert die inflatie tegen te gaan door de marktrente te verhogen.
De ECB heeft de belangrijkste rentes de afgelopen maanden meerdere keren verhoogd. Doordat de marktrente stijgt, verdienen banken minder aan financiële producten zoals spaarrekeningen.
Ze moeten hun klanten immers meer rente betalen en houden dus minder winst over. Dat betekent dat ze zoeken naar mogelijkheden om op andere manieren geld te verdienen. Bijvoorbeeld uit leningen. En daarom stijgt dus ook de hypotheekrente.
Maar wat is nu precies de invloed van die stijgende hypotheekrente in de volgende situaties?
1. Je gaat je eerste huis kopen
Als starter op de woningmarkt word je flink geraakt door de stijgende hypotheekrentes. Nu de hypotheekrente stijgt, kun je nog minder geld lenen voor een woning dan een paar maanden of jaren geleden.
Hoe zit dat precies?
Het maximale geldbedrag dat je mag lenen voor het kopen van je huis, wordt namelijk bepaald op basis van het maximale bedrag dat je verantwoord maandelijks kan aflossen. Hoe meer je verdient, hoe meer maandelijkse lasten je zou mogen dragen voor je woning. Grofweg mag je hypotheek zo’n 25% van je maandelijkse inkomsten bedragen.
Nu de hypotheekrente stijgt, ben je maandelijks meer geld kwijt om een woning te kopen, dan een aantal maanden of jaren geleden. Dat betekent dus ook dat je nu minder hypotheek kunt krijgen.
Voorbeeld:
James en Alice zijn al een tijdje op zoek naar een nieuwe woning. In januari 2022 gingen zij naar de hypotheekadviseur en hoorden ze dat ze op basis van hun inkomen (€34.000 en €33.000,-) een hypotheek van €355.000,- konden krijgen. Nu, ruim een jaar later, kunnen zij door de stijgende hypotheekrentes nog maar een hypotheek van €294.000,- krijgen.
2. Je gaat je volgende huis kopen
Ook als je doorstromer bent en je volgende huis gaat kopen, word je helaas geraakt door de rentestijgingen. In veel gevallen kopen doorstromers een duurder huis dan het huis waar zij nu in wonen. Dat betekent dat ze hun hypotheek moeten ophogen tegen – jawel – een hogere hypotheekrente.
Doorstromers hebben wel het geluk dat ze hun “oude” hypotheek in een tijd hebben afgesloten met lagere rentepercentages. Rentes tussen de 1,5% en 2% die 20 jaar vaststonden, waren de afgelopen jaren hartstikke gemiddeld. Het hypotheekdeel waarover die lage rente nog geldt, kunnen doorstromers in veel gevallen meenemen naar hun volgende woning, mits de rentevaste periode nog niet is afgelopen, natuurlijk.
Een ander gelukje wat doorstromers hebben, is dat ze hun woning vaak met een flinke overwaarde kunnen verkopen. Dat stoppen ze in hun nieuwe woning en blijft er dus een lager bedrag over waarover zij nog een nieuwe hypotheek moeten afsluiten.
Voorbeeld:
Mirjam koopt een appartement van €150.000,- in 2018. Daarover betaalt ze een rente van 2% die voor 20 jaar vaststaat. In 2023 koopt ze een woning van €350.000,-. Ze verkoopt haar oude woning voor €230.000. Ze stopt de overwaarde van €100.000,- direct in haar nieuwe woning. Omdat ze de afgelopen 5 jaar natuurlijk ook al heeft afgelost op haar hypotheek, heeft ze nog een hypotheekdeel van €130.000,- over.
Dat betekent dat ze nu nog een hypotheekdeel van €120.000,- (Aankoopbedrag van €350.000,- min overwaarde van €100.000,- min resthypotheek van €130.000,-) moet afsluiten tegen de huidige rentes, van +/- 4,3% voor 20 jaar vast.
3. Je blijft voorlopig wonen in je huidige woning en wil versneld aflossen op je hypotheek
Stel dat je voorlopig geen verhuisplannen hebt, is het dan slim om versneld af te lossen op je hypotheek? Dat is geheel afhankelijk van onder andere je hypotheekrente, je rentevaste periode en je financiële positie. Als je advies wil over de beste mogelijkheid voor jouw situatie, is het aan te raden om advies in te winnen van een financieel adviseur.
Bij veel hypotheken mag je boetevrij zo’n 10% van het oorspronkelijke hypotheekbedrag per jaar aflossen. Als je versneld aflost, blijft er een lagere hypotheekschuld over. En dat betekent ook dat je over de gehele looptijd van je hypotheek minder rente betaalt.
De reden waarom mensen met een lage hypotheekrente niet versneld aflossen, is omdat er andere manieren zijn waar je misschien wel meer rendement mee kunt behalen. Stel dat je gaat beleggen, bij breed gespreide beleggingsproducten – over een looptijd van 30 jaar – op een rendement van 4% tot 6% rekenen. Het geld dat je anders versneld zou aflossen, zou je dus ook in zo’n beleggingsproduct kunnen stoppen, zodat het meer rendement oplevert.
Maar, beleggen is en blijft een risico, en versneld aflossen staat voor een gegarandeerde besparing/rendement. Ook al is het “maar” 1,5% rente.
Een andere reden om nu niet versneld af te lossen, is omdat je bijvoorbeeld binnenkort wél verhuisplannen hebt. Als je nu versneld aflost op je hypotheekdeel met lage rente, betekent dit dat je straks over een groter bedrag waarschijnlijk een hogere hypotheekrente moet gaan betalen.
Maar, zoals ik al eerder zei, wat “slim” is om te doen, verschilt per situatie. Raadpleeg een financieel adviseur om te ontdekken wat slim is voor jouw situatie.
