Leestijd: ca. 4 minuten
We beginnen deze blog met een cliché: een ongeluk zit in een klein hoekje. En dat hoeft dan nog niet eens jouw eigen schuld te zijn. Maar de gevolgen kunnen wel op jouw bordje komen te liggen. Wanneer je langdurig ziek of arbeidsongeschikt raakt, kan dit gevolgen hebben voor je inkomen. Wat zijn die gevolgen dan precies, en wat betekent dit voor jouw hypotheekmogelijkheden? In deze blog vertel ik je daar wat meer over.
Regels en voorwaarden bij arbeidsongeschiktheid
We hebben (helaas) allemaal wel eens een griepje te pakken. Of we kunnen door bijvoorbeeld een sportblessure een paar weken niet werken. Maar wat als je voor een langere tijd je werk niet kunt uitvoeren?
Bij arbeidsongeschiktheid wordt vaak gedacht aan invaliditeit: “als ik in een rolstoel terecht komt, dan…”. Maar wat dacht je bijvoorbeeld van een burn-out, of kanker? Oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat je best lang uit de running kunt zijn. Of wanneer je tegenwoordig te maken krijgt met long covid; ook een oorzaak die steeds vaker voor arbeidsongeschiktheid zorgt.
In Nederland is de zogeheten ‘loondoorbetaling bij ziekte’ best goed geregeld, vind ik. De arbeidsvoorwaarden zeggen dat een werkgever jouw loon voor minstens 70 procent moet doorbetalen, wanneer je ziek bent. Echter betaalt zowat elke werkgever jouw loon bij ziekte volledig (voor 100 procent dus) door. Dit gedurende het eerste jaar van ziekte.
Tijdens het tweede jaar van ziekte, bestaat de kans dat jouw inkomen lager wordt. Veel werkgevers hanteren dan de regel dat jouw loon voor 70 procent wordt doorbetaald. Ook zie ik nog wel eens andere percentages voorbij komen. Bijvoorbeeld 80, 90 of zelfs 100 procent (volledige doorbetaling dus).
Langer dan 2 jaar arbeidsongeschikt
Maar wat als je na 2 jaar nog steeds niet volledig werkzaam kunt zijn? Dan komt het UWV om de hoek kijken. Zij gaan dan beoordelen in hoeverre jij arbeidsgeschikt (dus niet: ongeschikt) bent. Met andere woorden: in hoeverre kun jij je huidige, of eventueel ander, werk nog goed uitvoeren?
Vervolgens wordt er gekeken voor welk percentage jij arbeids(on)geschikt bent. In Nederland ben je arbeidsongeschikt wanneer je minder dan 65 procent van je oude salaris verdient.
Om deze blog leuk en vooral leesbaar te houden, zal ik je een hoop cijfers, regels en rekenwerk besparen. Door arbeidsongeschiktheid kun je te maken krijgen met een lager inkomen. In dat geval wordt dit na 2 jaar (van ziekte, bij je huidige werkgever) door het UWV aangevuld. Dit voor een bepaalde periode. Daarbij wordt er gekeken naar jouw arbeidsverleden: hoe meer jaren je hebt gewerkt, hoe langer de uitkering zal lopen. Ga ervan uit dat je deze aanvullende uitkering zo’n 2 jaar ontvangt.
Na die 2 jaar, kijkt het UWV opnieuw naar jouw situatie. Als er verder niets is veranderd, ontvang je een arbeidsongeschiktheidsuitkering totdat je je pensioenleeftijd (nu 68 jaar) bereikt. Gemiddeld daalt je inkomen bij arbeidsongeschiktheid, met enkele tientallen procenten.
Je hypotheekmogelijkheden bij arbeidsongeschiktheid
Ben je langdurig ziek, bijvoorbeeld al voor een paar maanden? Dan kan een bank of hypotheekverstrekker jou (of je hypotheekadviseur) hierover aanvullende vragen stellen. Ze willen namelijk graag weten in hoeverre jij je werk binnenkort weer volledig kunt hervatten. Een bank wil natuurlijk liever niet inzien dat jouw inkomen lager wordt. Voor hen bestaat dan de kans, dat jij je hypotheeklast niet meer kunt betalen. Als een bank dit nu al weet, kan het zijn dat je hierdoor geen hypotheek kunt afsluiten.
Het verschilt verder per arbeidsongeschiktheidsuitkering, in hoeverre jij hiermee een hypotheek kunt krijgen. Is er sprake van een herkeuring door het UWV (er wordt dan gekeken of jouw arbeids(on)geschiktheidspercentage nog klopt)? Dan ontvang je een WGA-uitkering (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten). Zo’n uitkering wordt niet meegenomen bij een hypotheekaanvraag. Met deze uitkering, is het dus eigenlijk niet mogelijk om een hypotheek af te sluiten.
Wanneer je echter ‘duurzaam’ arbeidsongeschikt bent en je volgens het UWV geen herkeuring meer hoeft te ondergaan, dan ontvang je een IVA-uitkering (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten; dit geldt bij minstens 80 procent arbeidsongeschiktheid). Dit komt neer op 75 procent van je laatstverdiende loon. Deze uitkering kan dan wel weer worden meegenomen bij een hypotheekaanvraag. Hiermee kun je dus wel een hypotheek afsluiten.
Maximale dagloon
Tot slot nog even wat theorie als het om een arbeidsongeschiktheidsuitkering gaat. Bij de bepaling van zo’n uitkering, wordt er gekeken naar het salaris wat je verdiende, voordat je arbeidsongeschikt raakte. Aan dit salaris zit echter een maximum: het zogeheten dagloon. Dit is in Nederland ongeveer 56.000 euro bruto per jaar. Verdiende je voorheen méér dan dit maximale dagloon, en ben je bijvoorbeeld duurzaam arbeidsongeschikt? Houd dan rekening met een flinke inkomensdaling.
Stel dat jouw bruto jaarinkomen 80.000 euro bedroeg. Je ontvangt dan geen 75 procent over 80.000 euro, maar over 56.000 euro als arbeidsongeschiktheidsuitkering. Dit komt neer op 42.000 euro bruto per jaar; ongeveer de helft van wat je eerst verdiende!
Je zou je als werknemer extra kunnen verzekeren, bij een inkomenstekort door arbeidsongeschiktheid. Afhankelijk van het bedrag waarmee je je lagere inkomen wenst aan te vullen, kost zo’n verzekering enkele tientjes per maand. Doe hierover gerust eens wat (gratis) navraag bij je hypotheekadviseur!
